ویتامین ها اگرچه برای سلامت عمومی بدن مفید هستند، اما مصرف بیش از اندازه و نا به جای آنها می تواند مشکل آفرین باشد.

ویتامین ‌ها ترکیبات آلی هستند که به مقدار جزئی برای سوخت و ساز مواد غذایی و اعمال حیاتی بدن لازم هستند، اما برخی افراد خودسرانه از ویتامین ‌ها و مکمل‌ های غذایی در برنامه غذایی روزانه خود استفاده می ‌کنند تا دچار کمبود این مواد نشوند و این مصرف را تا جایی ادامه می ‌دهند که علائم مسمومیت با مقادیر بالای این ویتامین ‌ها در آنها بروز پیدا می ‌کند.

ویتامین ها موادی هستند که در مواد غذایی یافت می شوند؛ اغلب ویتامین ها در بدن ساخته نمی شوند، بنابراین باید با مصرف مواد غذایی مناسب ویتامین های موردنیاز بدن را تامین کرد.

مکمل های ویتامینی، قرص ها، کپسول ها و یا شربت های حاوی ویتامین هستند که علاوه بر مواد غذایی، منابع تامین ویتامین های موردنیاز هستند، بیشتر متخصصان پیشنهاد می کنند که افراد بالغ، ویتامین موردنیازشان را به جای مکمل های ویتامینی از مواد غذایی همراه با رژیم غذایی مناسب دریافت کنند؛ اما با این حال مصرف مکمل های ویتامینی در افراد زیر می تواند سودمند باشد:

زنان باردار یا زنانی که قصد بارداری دارند.

افراد با سن 65 سال و بالاتر: در این افراد مصرف کلسیم و ویتامین D حائز اهمیت است.

افرادی که کمبود ویتامین دارند: کمبود ویتامین اغلب به دلیل رژیم غذایی نامناسب و مصرف نکردن میوه و سبزی، غلات کامل و انواع گوشت ها ایجاد می شود و کمبود بعضی از این ویتامین ها در آزمایش خون تایید می شود.

افرادی که عمل جراحی کاهش وزن داشته اند: این افراد اغلب نمی توانند ویتامین های موردنیاز خود را از طریق غذا دریافت کنند.

افراد گیاهخوار: افرادی که گوشت، تخم مرغ، شیر و سایر فراورده های حیوانی را مصرف نمی کنند، نیازمند مصرف مکمل های ویتامینی هستند.

مصرف نابه جای برخی ویتامین ها می تواند مشکل ساز باشد؛ برای مثال مصرف بیش از نیاز ویتامین A می تواند باعث افزایش ریسک بیماری های قلبی، شکستگی استخوان و سرطان شود و همچنین در زنان باردار مصرف بیش از اندازه ویتامین A می تواند باعث آسیب به جنین شود؛ مصرف بیش از اندازه ویتامین E نیز می تواند تهدیدکننده سلامت باشد.

بهترین راه دریافت ویتامین ها استفاده از رژیم غذایی حاوی میوه، سبزی، غلات کامل، تخم مرغ و مقدار مناسب گوشت است، زنان جوانی که قصد بارداری دارند باید دست کم یک ماه قبل از اقدام به بارداری، مصرف مکمل های ویتامینی به ویژه فولیک اسید را شروع کنند.

برای مصرف مکمل های حاوی ویتامین با پزشک، داروساز و یا متخصص تغذیه مشورت کنید و در صورت داشتن هر گونه پرسش می توانید با مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم دانشگاه علوم پزشکی شیراز با شماره تماس های 190 و یا 32331017 071تماس بگیرید./105

دکتر «مصطفی قائمی نیا»؛ پزشکی عمومی و مدیر تحقیق و توسعه معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی شیراز