«آلودگی متقاطع» واژه ای ست که برای توصیف انتقال میکروب ها/ویروس ها از غذای خام به غذای پخته استفاده می شود.

• در هنگام خرید گوشت قرمز، گوشت ماکیان و غذاهای دریایی را از سایر اقلام خریداری شده جدا نگهدارید.
• در زمان کار کردن با مواد غذایی خام (گوشت قرمز، ماکیان و غذاهای دریایی) از ظروف و تجهیزات جداگانه مانند تخته و چاقو برای خرد کردن گوشت خام و مواد غذایی پخته استفاده شود.

• ظروفی را که برای غذاهای خام استفاده کرده اید را با آب گرم و مایع ظرفشویی تمیز بشویید.
• به هنگام طعم دار کردن گوشت خام نباید مایعاتی که گوشت خام در آن خوابانده شده را پس از پخته شدن و هنگام مصرف گوشت به آن اضافه کرد.
• از ذبح و تهیه یا مصرف گوشت حیوانات وحشی یا حیوانات اهلی مشکوک به بیماری پرهیز کنید.

• از خریدن مواد غذایی فله ای و یا بدون بسته بندی خودداری کنید.
• امکان انتقال کرونا ویروس از طریق بسته های مواد غذایی وجود دارد. توصیه می شود قبل از مصرف انواع لبنیات، انواع کنسروها و غذاهای آماده، بطری آب های آشامیدنی، نوشیدنی ها و سایر محصولات غذایی بسته بندی شده شسته و ضدعفونی شود.

غذاها را خوب بپزید

• پخت مناسب مواد غذایی می تواند اغلب میکروارگانیسم های خطرناک را نابود کند. پخت غذا تا دمای 70درجه سانتیگراد سبب اطمینان از ایمن بودن غذا برای مصرف می شود. ویروس کرونا به دمای معمولی پخت (70 درجه) حساس است. در این دما تعداد زیادی از میکروارگانیسم ها در مدت30ثانیه از بین می رود.
• اغلب مرکز یک قطعه گوشت کامل، استریل است، چون بیشتر میکروارگانیسم ها در سطح لایه خارجی گوشت قرار دارند، اما در گوشت چرخ شده میکروارگانیسم ها هم در سطح لایه خارجی و هم در قسمت های داخل آن وجود دارند.
• از مصرف تخم مرغ، گوشت قرمز، مرغ و ماهی خام و کامل پخته نشده پرهیز کنید. شیر را هم قبل از مصرف بجوشانید.
• در مورد گوشت قرمز و ماکیان، اطمینان یابید که رنگ عصاره آنها شفاف باشد و نه صورتی.
• غذاهایی مانند سوپ و انواع خورشت را تا دمای جوش حرارت دهید تا مطمئن شوید دمای آن به 70درجه سانتیگراد رسیده است، سپس در آن دما دست کم به مدت یک دقیقه جوشانده شوند.
• غذاهای پخته را برای استفاده مجدد، به اندازه ای که به طور کامل داغ شوند حرارت دهید.

پخت و پز ایمن در مایکروویو:

• مایکروویوها غذا را به صورت غیر یکنواخت می پزند و برخی از قسمت های غذا که نقاط سرد گفته می شوند حرارت کافی نمی بینند و در این نقاط ممکن است ویروس ها همچنان زنده بمانند. بنابراین اطمینان حاصل کنید که غذای پخته شده در مایکروویو به طور کامل به دمای ایمن رسیده است.
• برخی از ظروف پلاستیکی در مواجهه با گرما از خود مواد شیمیایی سمی آزاد می کنند، بنابراین نباید از آنها برای گرم کردن مواد غذایی در مایکروویو استفاده کرد.

غذاها را در دمای مناسب و سالم نگهداری کنید.

• با نگهداری غذا در دمای کمتر از5 درجه سانتیگراد و یا دمای بیشتر از 60درجه سانتی گراد رشد میکروارگانیسم ها کاهش یافته یا متوقف می شود. ویروس کرونا در شرایط انجماد بسیار پایدار است و در دمای منفی 20 درجه سانتی گراد تا دو سال می تواند زنده بماند. ویروس کرونا، ویروس سارس( SARS )و مرس(MERS) بر اساس میزان دما، رطوبت و نور ماندگاری متفاوتی دارند. در دمای یخچال (4 درجه سانتیگراد) ویروس کرونا می تواند تا 72 ساعت زنده بماند. با توجه به اینکه ویروس کرونا در دمای پایین و فریز شده نیز پایدار است، بهداشت و ایمنی مواد غذایی می تواند از انتقال آن از طریق غذا پیشگیری کند.
• غذای پخته را بیش از دو ساعت در دمای اتاق نگهداری نکنید. غذای پخته و فسادپذیر را بلافاصله (بهتر است تا کمتر از5 درجه سانتیگراد) سرد کنید.
• باقیمانده غذا را بلافاصله سرد و سپس نگهداری کنید و از نگهداری غذا به مدت طولانی حتی درون یخچال اجتناب ورزید. باقیمانده غذا نباید بیش از سه روز در یخچال باقی بماند و نباید بیش از یک بار مجدد گرم شود.
• یخ زدایی مواد غذایی را در دمای اتاق انجام ندهید و یخ زدایی غذا را در دمای یخچال و یا سایر مکان های سرد انجام دهید.

«رضیه شناور» مدیرگروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز