سال‌ هایی که کودک در مدرسه ابتدایی می ‌گذراند، از نظر تغذیه، دوره مهمی است، زیرا رشد کودک در این سنین ادامه دارد، اگر چه سرعت رشد او کمتر از سال‌ های نخست زندگی است، اما باید توجه داشت که هر مرحله از رشد، وابسته به مرحله پیش بوده و مرحله بعد را تحت تاثیر قرار می‌ دهد.

اکنون تعطیلات تابستانی به پایان رسیده و در روزهای نخست فصل پاییز که خانواده ها در تدارک تامین نیازهای فرزندان خود برای آغاز سال تحصیلی جدید هستند، توجه و تامین مناسب نیازهای تغذیه ای کودک و نوجوان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

تغذیه مناسب و سلامت بخش، نقش بسیار مهمی در تامین سطح انرژی موردنیاز، ارتقای سطح تمرکز و افزایش سطح یادگیری کودک دارد.

مدرسه مکانی است که در آنجا کودک برای انتخاب سبک و شیوه صحیح زندگی خود، آغاز به تصمیم گیری مستقل می کند. بچه ها در سنین دبستان دارای قدرت یادگیری بسیار قابل توجهی بوده و به شدت تحت تاثیر دوستان و محیط اطراف هستند.

این زمان موقعیت مناسب و مهمی برای صحبت با کودک و تشویق او در به کارگیری و پیروی از الگوهای تغذیه ای سلامت بخش است.

کودکان خود را در انتخاب تغذیه سالم دخالت دهیم

دخیل کردن کودک در برنامه ریزی و آماده سازی بسته تغذیه ای، فرصت یادگیری در زمینه تغذیه سالم، انگیزه بیشتر به پیروی از رژیم تغذیه ای سلامت بخش و همچنین تصمیم گیری مستقل را فراهم می آورد.

چند راهنمایی برای شرکت دادن کودک در انتخاب تغذیه سالم

- با فرزند خود در خصوص علاقه او به انتخاب نوع مواد غذایی در بسته تغذیه ای او و غذاهای سالم تر و مغذی تر صحبت کرده و در نهایت، با هم تصمیم نهایی را بگیریم.

- با مشارکت کودک، لیست خرید خانه را نوشته و در هنگام خرید به او اجازه دهیم که بر مبنای لیست تهیه شده، مواد خوراکی و آشامیدنی را انتخاب کند.

- کودک خود را برای مشارکت در آماده سازی تغذیه اش تشویق کنیم؛ این بسیار ایده خوبی برای مشارکت و درگیر کردن کودک در به کارگیری تغذیه سالم و سلامت بخش و از همه مهمتر پایبندی به آن است.

چه مواد غذایی را در بسته تغذیه ای کودک قرار دهیم؟

اجزای اصلی و مهم بسته تغذیه ای سالم :

· میوه ها و سبزی های تازه

· شیر، ماست و پنیر: برای کودکان بالای دو سال، لبنیات کم چرب یا با چربی کاهش یافته را انتخاب کنیم.

· برای کودکانی که تحمل لاکتوز را ندارند، جایگزین های مناسب، لبنیاتی مانند شیرسویا غنی شده با کلسیم یا ماست سویا را فراهم کنیم.

· گوشت قرمز و جایگزین های مناسب آن مانند تکه های مرغ لخم پخته شده، تخم مرغ آب پز و کره بادام زمینی

· غذاهای بر پایه غلات مانند حبوبات، نان و کراکر یا غلات کامل که انتخاب بسیار مناسبی است.

نکاتی درباره انتخاب بسته های تغذیه ای سالم تر:

- اختصاص زمان مناسب و کافی به صرف صبحانه در صبح، از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و به هیچ وجه نباید صبحانه کودک را نادیده گرفت.

- صبحانه به تمرکز بیشتر کودک کمک کرده و از خستگی زودهنگام او در طول روز جلوگیری می کند.

- تکه تکه کردن میوه های بزرگ و قرار دادن در یک ظرف مناسب برای آسان تر کردن مصرف آن برای کودک به ویژه زمانی که کودک، دارای دندان لق بوده یا وقت زیادی برای خوردن غذا ندارد.

- یک ساندویچ را برای نخستین زنگ تفریح کودک در نظر بگیریم، این کار نقش مهمی در احساس سیری او در طول روز دارد.

- در آب و هوای گرم، شیر، ماست و آب و حتی تکه های پرتقال را به صورت منجمد در بسته تغذیه کودک قرار دهیم که سبب فراهم کردن یک میان وعده با طراوت و همچنین خنک ماندن بسته تغذیه ای می شود.

- برای رنگارنگ کردن بسته تغذیه ای، از انواع مختلف میوه و سبزی استفاده کنیم.

- در روزهایی که کودک در مدرسه ورزش انجام می دهد، سعی شود مواد غذایی پرکالری تری مانند مغزهای خوراکی را برای او در بسته تغذیه اش در نظر بگیریم.

چه مواد خوراکی و آشامیدنی را در بسته تغذیه ای قرار ندهیم؟

- نوشیدنی های پرقند مانند آب میوه های با شکر افزوده، نوشیدنی های ورزشی و انرژی زا، آب طعم دار و نوشابه که مجموع این نوشیدنی ها بسیار پرکالری و پرقند است و مصرف مداوم آنها سبب افزایش وزن و مشکلات سلامتی برای کودک می شود.

- میوه های خشک و پاستیل ها که دارای میزان کمی فیبر و سرشار از قند هستند و به دندان های کودک چسبیده و سبب پوسیدگی آن در بلندمدت می شود.

- دسرهای لبنی و شکلاتی که دارای مقدار فراوانی قند و چربی است.

- چیپس و پفک که دارای مقدار زیادی نمک، چربی و رنگ های مصنوعی است.

- نوشیدنی های دارای قند مصنوعی

ایمنی بسته تغذیه ای

- مواد غذایی به ویژه انواع فسادپذیر آن برای مدت زمان طولانی چندین ساعت در بسته تغذیه ای قرار داشته و از این رو، سرد ماندن آن در راستای پیشگیری از بروز مسمومیت غذایی دارای اهمیت است.

- جعبه تغذیه ای را انتخاب کنیم که عایق بوده یا درون آن برای نگهداری بسته آب یخ زده فضای کافی داشته باشد.

- همواره یک بسته آب یخ زده شده و منجمد در کنار مواد غذایی که باید سرد نگهداری شوند، قرار دهیم.

- مواد غذایی فسادپذیر مانند لبنیات و تخم مرغ، باید سرد نگهداری شده و تا چهار ساعت پس از آماده سازی مصرف شوند، از این رو، از شب گذشته آنها را تهیه کرده و تا صبح، در یخچال نگهداری کنیم.

- از کودک خود بخواهیم که جعبه غذا را در کیف خود قرار داده و آن را دور از تابش نور خورشید و گرما نگهداری کند.

- هر چند وقت یک بار، کیف کودکمان را بشوییم تا تکه های باقیمانده و ریخته شده غذا سبب انتشار آلودگی در آن نشود./103

مهندس «داود سلیمانی»، کارشناس ارشد صنایع غذایی معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی شیراز

پایان خبر